Je inkomstenbelasting begrijpen en wat de ‘belastingvrije som’ echt betekent

Je inkomstenbelasting begrijpen en wat de ‘belastingvrije som’ écht betekent

Veel mensen in België weten niet precies hoe hun inkomstenbelasting wordt berekend en vooral wat de belastingvrije som eigenlijk inhoudt.

Dit artikel helpt je om beter te begrijpen:

België hanteert een progressief belastingsysteem, wat betekent dat verschillende delen van je inkomen tegen verschillende tarieven worden belast.

Je kan altijd de officiële en actuele tarieven raadplegen op de website van FOD Financiën.
​

📊 Belastingschijven België (2024–2025)

a. Algemeen principe:
​

Als je een aanvullende zelfstandige activiteit uitoefent (bijvoorbeeld fulltime werknemer bent en daarnaast een klein zaakje hebt), wordt het inkomen uit deze activiteit opgeteld bij je hoofdinkomen (salaris, enz.) om je totaal belastbaar inkomen te bepalen.
​

Dit totaal wordt vervolgens belast volgens de progressieve schijven.

Concreet:

Zelfs een klein extra inkomen kan een deel van je totaal inkomen in een hogere schijf duwen, maar alleen het deel dat de drempel overschrijdt wordt belast tegen het hogere tarief.

​b. Stapsgewijze berekening

Je marginale belastingtarief (het tarief op de laatste verdiende euro) kan hoog zijn, maar de lagere delen van je inkomen blijven belast tegen lagere tarieven.

​c. Voorbeeld

Stel de situatie als volgt voor:

➡️ Totaal belastbaar inkomen = €45.000 + €10.000 = €55.000
​

Bij benadering belastingberekening (schijven 2025):

​

In dit voorbeeld valt het volledige inkomen van €10.000 uit de aanvullende activiteit in de 50%-schijf.
​

🔹 Dit betekent niet dat je volledige inkomen tegen 50% wordt belast.
Alleen het deel boven de drempel van €49.840 wordt belast tegen dit tarief.

​d. Belangrijk om te onthouden
​

Je aanvullende inkomen verhoogt je totaal belastbaar inkomen, wat kan:

Het progressieve systeem zorgt voor eerlijkheid: iedereen profiteert van lagere tarieven op de eerste delen van het inkomen, ongeacht het totaal verdiende bedrag.

De belastingvrije som (het deel van je inkomen dat niet belast wordt) is het bedrag waarop je geen belasting betaalt.

Het is vergelijkbaar met een persoonlijke aftrek of niet-belastbaar deel.

Alleen het inkomen boven dit bedrag wordt belast.

Het geldt voor:

En het bedrag neemt toe naargelang je familiale situatie (kinderen, personen ten laste, enz.).

💬 Opmerking: het is geen “korting” op je inkomen, maar een belastingvoordeel berekend op wat je anders zou hebben betaald op dat deel van het inkomen.
​

🧠 Glossarium:

​

Stap 1 Basis federale belasting berekenen:

​

Hoe de belastingvrije som helpt:
​

Elke belastingplichtige heeft recht op een basis niet-belastbaar bedrag.
In 2025 bedraagt dit €10.910 voor iedereen, en neemt toe als je personen ten laste hebt.
​

Belastingvrije bedragen per situatie:

​

Andere personen ten laste:

​

In ons voorbeeld:

​

➡️ In dit geval:
€10.910 (basis) + €5.110 (voor 2 kinderen) + €1.980 (alleenstaande) = €18.000 belastingvrije som
​

Hoe wordt dit belastingvrije deel belast?

​

➡️ Hoeveel belasting zou deze persoon betalen op die €18.000?
2.865 € (1) + 1.458 € (2) + 672 € (3) (40% op het resterende deel) = totaal €4.995

Als je belastbaar inkomen €26.000 is en je recht hebt op een belastingvrije som van €18.000, wordt de belasting niet rechtstreeks op het verschil (€8.000) berekend.
​

👉 Eerst wordt de belasting berekend op het hele inkomen van €26.000.
👉 Daarna wordt de belasting op de €18.000 vrijgestelde som (in ons voorbeeld €4.995) afgetrokken.
​

Deze €18.000 wordt altijd beschouwd als behorend tot de laagste schijven (25% en 40%), dus het belastingvoordeel wordt altijd berekend tegen deze lagere tarieven.

💬 De “belastingvrije som” functioneert dus als belastingvoordeel, niet als volledige inkomensaftrek.
​

Het beschermt het laagste deel van het inkomen, zodat iedereen van dezelfde basisvrijstelling profiteert.
​

In ons voorbeeld vertegenwoordigt deze vermindering ongeveer €4.995 belastingbesparing.
​

Berekening:
Bruto belasting = €7.952 − €4.995 (belasting op vrijgesteld deel van €18.000) = €2.957

Alleenstaande ouders of belastingplichtigen met kinderen ten laste krijgen extra aftrekken, waardoor de totale belasting nog verder daalt.

Bovenop dit bedrag voegt elke gemeente een klein percentage toe (meestal 6–9%) om het eindbedrag te berekenen dat aan de overheid moet worden betaald.