1/ Wat is de status van een meewerkende echtgenoot?
De status van meewerkende echtgenoot stelt de partner (gehuwd of wettelijk samenwonend) van een zelfstandige in staat om sociale zekerheid te verkrijgen in ruil voor regelmatige hulp bij de professionele activiteit van de zelfstandige. Deze status is uitsluitend beschikbaar binnen een eenmanszaak en biedt een sociale bescherming die vergelijkbaar is met die van een zelfstandige.
2/ Wanneer word ik beschouwd als een meewerkende echtgenoot?
U wordt als meewerkende echtgenoot beschouwd als u aan de volgende voorwaarden voldoet:
U bent gehuwd of wettelijk samenwonend met een zelfstandige eenmanszaak.
U levert effectieve en regelmatige hulp aan de activiteit van uw echtgenoot of partner, of minstens 90 dagen per jaar.
U hebt geen persoonlijk inkomen van meer dan €3.000 per jaar uit een zelfstandige beroepsactiviteit (na aftrek van beroepskosten en sociale bijdragen).
U ontvangt geen persoonlijk inkomen als werknemer of ambtenaar, noch vervangingsinkomen dat persoonlijke sociale zekerheidsrechten opent.
3/ Wanneer word ik niet beschouwd als een meewerkende echtgenoot?
U komt niet in aanmerking voor deze status als:
U geen hulp biedt bij de activiteit van uw echtgenoot of partner.
U slechts occasioneel helpt (minder dan 90 dagen per jaar).
U al voldoende persoonlijke sociale zekerheidsrechten hebt.
U een zelfstandige beroepsactiviteit uitoefent en meer dan €3.000 per jaar verdient.
U werknemer of ambtenaar bent.
U een vervangingsinkomen ontvangt dat sociale zekerheidsrechten opent (werkloosheid, pensioen, ziekte-uitkering, enz.).
Uw zelfstandige echtgenoot of partner wordt belast als bedrijfsleider (status niet van toepassing op vennootschappen).
4/ Verplichtingen van de meewerkende echtgenoot
Meewerkende echtgenoten moeten:
Zich aansluiten bij hetzelfde sociaal verzekeringsfonds als hun zelfstandige echtgenoot of partner.
Sociale bijdragen betalen, waarmee ze volledige sociale zekerheidsrechten verwerven.
Onderworpen zijn aan het sociaal statuut van zelfstandigen.
5/ Sociale bijdragen voor de meewerkende echtgenoot
Als meewerkende echtgenoot hebt u recht op volledige sociale zekerheid (pensioen, gezondheidszorg, kinderbijslag, moederschapsverlof, enz.), in ruil voor de betaling van sociale bijdragen. Deze bedragen minimaal €330,02 per kwartaal en worden na twee jaar herberekend op basis van uw werkelijke inkomen:
Als uw jaarlijks inkomen lager is dan €8.430,72, blijft de bijdrage €330,02 per kwartaal.
Als uw inkomen hoger is, betaalt u 20,50% sociale bijdragen op het toegewezen inkomen en 14,16% op het deel boven €63.297,86 (cijfers 2024).
6/ Inkomen en belasting van de meewerkende echtgenoot
De vergoeding van de meewerkende echtgenoot moet overeenkomen met de daadwerkelijk uitgevoerde werkzaamheden binnen het bedrijf.
In de regel kan maximaal 30% van het belastbaar inkomen zonder problemen aan de meewerkende echtgenoot worden toegekend.
Een hoger percentage kan worden aanvaard als de bijdrage van de meewerkende echtgenoot duidelijk wordt aangetoond.
U kunt uw beroepskosten en sociale bijdragen aftrekken van uw belastbaar inkomen.
Als u spaart voor een aanvullend pensioen via een VAPZ, zijn deze bijdragen ook aftrekbaar.
Het toewijzen van een deel van het inkomen aan de meewerkende echtgenoot kan helpen om hogere belastingschijven te vermijden.
7/ Beroepskosten van de meewerkende echtgenoot
Een forfaitaire kostenaftrek van 5% is van toepassing, met een maximum van €5.210 (voor het inkomstenjaar 2025 – aanslagjaar 2026).
Indien de werkelijke kosten hoger zijn dan de forfaitaire aftrek, kunnen deze in plaats daarvan worden afgetrokken.
8/ Impact op sociale zekerheidsrechten
Als de meewerkende echtgenoot werkloosheidsuitkeringen of ziektevergoedingen ontvangt, kan hij of zij deze verliezen door de status van meewerkende echtgenoot, die een actieve beroepsuitoefening impliceert.
9/ Voorafbetalingen en vrijstellingen
De meewerkende echtgenoot moet voorafbetalingen doen om een belastingverhoging te vermijden.
Hij of zij kan vrijgesteld worden van voorafbetalingen gedurende de eerste drie jaar, indien de hoofdzelfstandige partner hier ook recht op heeft.
10/ Voordelen en nadelen van de status van meewerkende echtgenoot
✅ Voordelen
Toegang tot volledige sociale zekerheid, vergelijkbaar met die van een zelfstandige (pensioen, gezondheidszorg, kinderbijslag, moederschapsverlof, enz.).
Een wettelijk erkende vergoeding tot 30% van het belastbaar inkomen, tenzij een hogere bijdrage wordt gerechtvaardigd. Dit bedrag wordt niet als loon uitbetaald, maar wordt overgedragen in de belastingaangifte (zie volgend punt).
Fiscaal voordeel: Het verdelen van het inkomen kan helpen om de gezinsbelasting te optimaliseren.
❌ Nadelen
Economische afhankelijkheid: In geval van scheiding kan uw partner u zonder voorafgaande kennisgeving of compensatie uit het statuut verwijderen.
Beperkt inkomen: Het toewijsbare bedrag mag niet meer dan 30% van het belastbaar inkomen, tenzij dit wordt gerechtvaardigd.
Geen contractuele erkenning: In tegenstelling tot een arbeidsovereenkomst geniet de meewerkende echtgenoot geen specifieke juridische bescherming.
11/ Alternatieven voor de status van meewerkende echtgenoot
Als het bedrijf groeit, kunnen verschillende alternatieven uw status optimaliseren:
Actieve vennoot worden: U integreert officieel in het bedrijf en waardeert uw bijdrage beter.
Zelfstandige worden (voltijds of in bijberoep) en samenwerken met uw partner via gefactureerde diensten.
Een vennootschap oprichten om risico’s te beperken en te profiteren van voordeligere fiscaliteit (lagere vennootschapsbelasting).
12/ Belastingaangifte en boekhoudkundige verwerking van de status van meewerkende echtgenoot
De meewerkende echtgenoot betaalt specifieke sociale bijdragen, maar deze mogen niet worden opgenomen in de beroepskosten van de hoofdzelfstandige.
De vergoeding die aan de meewerkende echtgenoot wordt toegekend, moet worden aangegeven in deel 2 van de belastingaangifte:
Code 1611 of 2611 voor een commerciële activiteit.
Code 1669 of 2669 voor een vrij beroep.
De meewerkende echtgenoot moet dit inkomen aangeven onder Code 1450 of 2450 en kan beroepskosten aftrekken onder Code 1452 of 2452 in deel 2 van de aangifte. Sociale bijdragen moeten worden aangegeven onder Code 1451 of 2451.
🚀 Momenteel ondersteunt Accountable de status van meewerkende echtgenoot nog niet, maar er is een update in voorbereiding!
Conclusie
De status van meewerkende echtgenoot stelt partners van zelfstandige ondernemers in staat om te genieten van sociale zekerheid in ruil voor hun bijdrage aan het bedrijf. Echter, deze status kent bepaalde beperkingen, vooral op het vlak van juridische erkenning en economische afhankelijkheid. Afhankelijk van de financiële situatie en de bedrijfsontwikkeling kunnen andere oplossingen, zoals een vennootschap of zelfstandige activiteit, voordeliger zijn.
Als u overweegt om meewerkende echtgenoot te worden, wordt aanbevolen om contact op te nemen met een sociaal verzekeringsfonds om uw geschiktheid en de exacte sociale bijdragen te controleren.